بررسی تطبیقی خط مشی های توسعه گردشگری با تأکید بر روابط اجتماعی بین میزبان و مهمان مطالعه موردی: ایران و ترکیه

ایجاد زمینه­ های مناسب فرهنگی-اجتماعی در میان جوامع میزبان و مهمان در توسعه صنعت گردشگری، ضرورت انکارناپذیری دارد. با توجه به شرایط اقتصادی ایران و نیاز اساسی آن به ایجاد اشتغال از یک سو و نیز تجارب نسبتاً موفق ترکیه در توسعه و برنامه­ ریزی گردشگری از سوی دیگر، مهم­ترین ضرورت­ های پژوهش حاضر را شامل می­ شوند. بررسی تطبیقی خط­ مشی­ های توسعه گردشگری در ایران و ترکیه، مطالعه و تحلیل روابط اجتماعی بین جامعه میزبان و مهمان و تأثیر آن بر توسعه گردشگری این کشورها، محورها و اهداف اصلی تحقیق حاضرند. در جهت دستیابی به اهداف این پژوهش از روش تحقیق اسنادی و میدانی استفاده شده و بر پایه نظر کارشناسان، 8 عامل مهم و موثر به مثابه مولفه­ های بررسی روابط اجتماعی بین میزبان و مهمان تعیین شده­ است. نتایج پژوهش حاضر نشان م ی­دهد که دلایل تجربه موفق ترکیه در حوزه گردشگری عبارتند از: نهادینه­ سازی چهارچوب مفهومی مناسب از صنعت گردشگری، ارائه تصویر مناسب از جوامع میزبان به گردشگران، افزایش ظرفیت­ های اجتماعی مهمان­ نوازی در میان آنها، استفاده از پتانسیل­ های فرهنگ محلی (بومی) برای افزایش جذابیت مقاصد گردشگری، اتخاذ راهبردهای موثر تبلیغی، عقد قراردادهای مستقل وزارت گردشگری با عمده فروشان تور، برگزاری جشن­های خاص فرهنگی و فستیوال­ های بین­ المللی. یافته­ های پژوهش در مورد ایران نشان می­ دهد که ایران علی رغم جایگاه ممتاز خود در نقشه جهانی گردشگری، سهم بسیار اندکی از بازارهای جهانی گردشگری دارد که عمدتا ریشه در چالش­ های متعدد اجتماعی – فرهنگی دارد. ایران می تواند به عنوان یکی از مقاصد جذاب منطقه، با سیاست­گذاری­ های مناسب و هدفمند توسعه گردشگری و تامل در تجارب کشورهایی همچون ترکیه گام بردارد.